Mleko matki jest najbardziej naturalnym pokarmem dla niemowląt, dostarczającym im wszystkich substancji niezbędnych do prawidłowego i optymalnego rozwoju. Unikalnym bioaktywnym składnikiem¹ mleka matki są HMO (oligosacharydy mleka kobiecego), które odgrywają ważną rolę w układzie odpornościowym noworodka. Wpływają również na rozwój i mikroflorę jelit.

Czym są HMO i skąd się wzięły?

Ich struktura jest wyjątkowa - są to węglowodany złożone (cukry), których podstawą jest laktoza. Dla niemowląt HMO są niestrawnym błonnikiem, który służy jako pokarm dla bakterii jelitowych. Czy wiesz, że wytwarzanie HMO pochłania aż 10% całkowitej energii zużywanej przez matkę do produkcji mleka?

W mleku matki zostały odkryte stosunkowo niedawno. Dopiero rozwój nowoczesnych technologii w ciągu ostatnich dziesięciu lat pozwolił na pierwszą syntetyczną produkcję przynajmniej niektórych z nich. Obecnie możliwe jest dodawanie tych oligosacharydów do sztucznego mleka dla niemowląt, co czyni je jeszcze bardziej zbliżonym składem do mleka matki.

Jakie są rodzaje HMO?

Oligosacharydy mleka matki są trzecim co do wielkości stałym składnikiem mleka matki, w którym występuje w ogromnej ilości - niektóre badania donoszą o nawet 1000 różnych struktur. Na przykład HMO w pozycji 2'FL (fukozylolaktoza) był pierwszym syntetycznie wyprodukowanym oligosacharydem w historii! Co więcej, możemy napotkać HMO w pozycji 3'GL (3'-galaktozylolaktoza). Chodzi o galaktozylolaktozę, która jest typowa na przykład dla mleka krowiego, ale występuje również w mleku matki, zwłaszcza początkowo - w siarze.

Siara jest pierwszym mlekiem matki, z którego dziecko tuż po urodzeniu otrzymuje ogromną ilość korzystnych substancji. W matczynym mleku HMO (3'GL) występuje w mniejszych ilościach, ale jest prawie zawsze obecny.³ Ten prebiotyk pomaga zapobiegać reakcjom zapalnym, szczególnie w niedojrzałej błonie śluzowej jelit, lub może zapobiegać utracie integralności bariery jelitowej.^{4, 5, 6}

Jakie mają znaczenie HMO dla niemowląt?

Wiemy, że te oligosacharydy nie mają znaczenia odżywczego, ale są ważnym składnikiem bioaktywnym. HMO mają cztery główne funkcje, które między innymi obejmują:

• Służy jako substrat dla zdrowych bakterii jelitowych (bifidobakterii i pałeczek kwasu mlekowego)
• Wychwytuje bakterie chorobotwórcze
• Wzmacnia funkcję ochronną jelit
• Wspiera rozwijający się układ odpornościowy
• Wspiera rozwój mózgu

Jakie są inne rodzaje prebiotycznych oligosacharydów?

Prebiotyczne oligosacharydy powszechnie występujące w naturze obejmują galaktooligosacharydy (GOS) występujące w laktozie lub fruktooligosacharydy (FOS) występujące w roślinach. Na podstawie badań nad oligosacharydami mleka matki opracowano mieszankę galaktooligosacharydów i fruktooligosacharydów (GOS/FOS) w proporcji 9:1. W mieszance tej GOS i FOS wykazują wzajemnie sprzężone działanie. Ta prebiotyczna mieszanka jest stosowana od ponad 20 lat i ma największą liczbę potwierdzonych badań wykazujących jej działanie:

• Zwiększa ilość prozdrowotnych bifidobakterii ^{7, 8}
• Zwiększa ilość pałeczek kwasu mlekowego ⁹
• Poprawia konsystencję (miękkość) i częstotliwość stolca ^{10, 11}
• Zmniejsza ryzyko występowania infekcji żołądkowo-jelitowych ¹²
• Zmniejsza ryzyko występowania infekcji układu oddechowego ^{13, 14}
• Zmniejsza ryzyko występowania biegunek ¹⁵
• Zmniejsza ryzyko występowania atopowego zapalenia skóry ¹⁶

Źródła:

1. 1. 1. 1. Rudloff S, Kunz C. Milk oligosaccharides and metabolism in infants. Adv Nutr 2012; 3(3): 398S-405S. doi: 10.3945/an.111.001594
         2. Yu ZT, Chen C, Newburg DS. Utilization of major fucosylated and sialylated human milk oligosaccharides by isolated human gut microbes. Glycobiology. 2013; 23(11): 1281-92.
         3. Eussen SRBN et al. Nutrients 2021, 13(7), 2324.
         4. Xiao L, Engen PA, Leusink­‑Muis T, et al. The Combination of 2‘-Fucosyllactose with Short­‑Chain Galacto­‑Oligosaccharides and Long­‑Chain Fructo­‑Oligosaccharides that Enhance Influenza Vaccine Responses Is Associated with Mucosal Immune Regulation in Mice. J Nutr. 2019; 149(5): 856–869. doi:10.1093/jn/nxz006.
         5. Newburg DS, Ko JS, Leone S, Nanthakumar NN. Human Milk Oligosaccharides and Synthetic Galactosyloligosaccharides Contain 3‘-, 4-, and 6‘-Galactosyllactose and Attenuate Inflammation in Human T84, NCM-460, and H4 Cells and Intestinal Tissue Ex Vivo. J Nutr. 2016;146(2):358–367.doi:10.3945/jn.115.220749.
         6. Varasteh S. et al. J Pediatr Gastroenterol Nutr 2019;68(S1);N­‑P-016:1049.
         7. Moro GE, Mosca F, Miniello V, et al. Acta Paediatr Suppl. 2003;91:77–79.
         8. Bakker-Zierikzee AM, Alles MS, Knol J et al. Br J Nutr. 2005;94: 783–790.
         9. Salvini F, Riva E, Salvatici E, et al. J Nutr. 2011;141:1335–1339.
         10. Vivatvakin B et al. Asia Pac J Clin Nutr. 2010;19(4):473-80.
         11. Costalos C et al. Early Hum Dev. 2008;84(1):45-9.
         12. Bruzzese E, Volpicelli M, Squeglia V, et al. Clin Nutr. 2009;28:156–161.
         13. Arslanoglu S, Moro GE et al. 2008;138:1091–1095.
         14. Ribeiro TC, Costa-Ribeiro H Jr, Almeida PS, et al. J Pediatr Gastroenterol Nutr. 2012;54:288–290.
         15. Bruzzese E, et al. JPGN 2006;42(5):E95.
         16. Gruber C, van Stuijvenberg M, Mosca F, et al. J Allergy Clin Immunol. 2010;126:791–797.