Alergia na mleko jest często mylona z nietolerancją laktozy. Są to dwie zupełnie różne rzeczy, mimo że objawy mogą być podobne. Wiele osób uważa je za tożsame, jednak każde z nich wymaga innego leczenia, które musi być przepisane przez lekarza. Jaka jest różnica między alergią na mleko a nietolerancją laktozy?
Alergia na mleko jest reakcją układu odpornościowego (nadwrażliwością) na białko mleka krowiego. Jest to jedna z najczęstszych alergii pokarmowych i ujawnia się zwykle w pierwszym roku życia dziecka. Około 2-5% niemowląt cierpi na tę alergię, w Czechach jest to około 5 000 dzieci rocznie. Jednak w dziewięciu na dziesięć przypadków znika ona w ciągu trzech lat. Z kolei osoby z nietolerancją laktozy mają niedobór enzymu laktazy i nie są w stanie przetwarzać cukru mlecznego lub laktozy. Niestrawiona laktoza ulega dalszej fermentacji pod wpływem działania bakterii jelitowych i dochodzi do nadmiernej produkcji gazów. Powoduje to bóle brzucha, skurcze, wzdęcia i biegunkę, czyli niestrawność. Różnica polega więc na tym, że podczas gdy nietolerancja laktozy powoduje problemy trawienne, osoby, u których lekarz zdiagnozował alergię na białka mleka, mają nieproporcjonalnie bezpośrednią reakcję układu odpornościowego.
W przypadku alergii na białko mleka krowiego spożywanie produktów mlecznych jest zabronione. Jest to jedna z najbardziej rozpowszechnionych alergii pokarmowych. U małych dzieci często występuje krew w stolcu, wymioty, biegunka, bóle brzucha lub wysypka jako objawy, a także może wystąpić wstrząs anafilaktyczny, który może zagrażać życiu. Osoby cierpiące na ten problem zazwyczaj mają całkowity zakaz spożywania mleka i produktów mlecznych. Objawy te nie zawsze jednak automatycznie wskazują na alergię na mleko krowie, ponieważ na przykład biegunka i wymioty mogą również wskazywać na ostre zapalenie żołądka lub jelit. Dlatego alergia musi być potwierdzona przez lekarza testem eliminacyjnym. Oznacza to, że podejrzany pokarm jest eliminowany z diety i jeśli rzeczywiście jest to alergia, objawy (pokrzywka, wymioty, kolka, krew w stolcu, duszności) zwykle ustępują w ciągu trzech dni. Ustąpienie egzemy lub krwawej biegunki może potrwać kilka tygodni.
Pytanie brzmi, w jakim kontekście wykryto alergię na białko mleka krowiego, a także należy wziąć pod uwagę, czy i jak duże trudności ma dana osoba po spożyciu mleka krowiego. Istnieje możliwość wykonania testu na reakcje na mleko kozie. Ogólnie mówi się, że jeśli dana osoba ma alergię na białko mleka krowiego, to istnieje duże prawdopodobieństwo, że jej system immunologiczny będzie reagował negatywnie na inne mleka (np. mleko kozie), ale nie oznacza to, że alergia się rozwinie. W końcu spektrum białek mleka koziego jest nieco inne niż mleka krowiego. W szczególności mleko kozie zawiera znacznie mniej tzw. kazeiny alfa 1 niż mleko krowie. Kazeina ta, wraz z beta-laktoglobuliną, jest ważnym alergenem, którego mleko kozie zawiera mniej.
Jeśli chodzi o nietolerancję laktozy z mleka krowiego, jest to tak naprawdę nietolerancja cukru mlecznego (laktozy). Nie jest to więc reakcja immunologiczna, jak w przypadku alergii na mleko, ale metaboliczna. W organizmie brakuje enzymu laktazy, który jest odpowiedzialny za rozkład cukru mlecznego na glukozę i galaktozę, które są następnie łatwo wchłaniane do organizmu. Jeśli nie dojdzie do rozkładu, cukier mleczny nie zostanie wchłonięty i pozostanie w jelitach, gdzie następnie fermentuje i powoduje nieprzyjemny dyskomfort. Objawy (bóle brzucha, skurcze, wzdęcia, biegunka) mogą pojawić się od 30 minut do 2 dni po spożyciu produktów mlecznych. Ponadto, osoba cierpiąca na tę nietolerancję może doświadczyć zmniejszonego wchłaniania innych składników odżywczych z powodu szybszego przechodzenia strawionego pokarmu przez jelita. Nietolerancja laktozy może wystąpić w każdym wieku i dotyczy około 20% populacji europejskiej, ale jest stosunkowo rzadka u niemowląt.
W przypadku nietolerancji laktozy dostosowanie diety jest indywidualne. Czasem wystarczy po prostu zastąpić produkty mleczne tymi o mniejszej zawartości laktozy, czasem trzeba ich całkowicie unikać. Aby złagodzić trudności, pomaga nie jeść produktów mlecznych na pusty żołądek i łączyć je z innymi pokarmami. Obecnie na rynku jest wiele produktów oznaczonych jako całkowicie bezlaktozowe lub z niską zawartością laktozy. Istnieją również specjalne krople, tabletki lub kapsułki zawierające aktywny enzym laktazę, które przyjmuje się podczas spożywania produktów mlecznych i które pomagają w rozkładaniu cukru mlecznego.
